Metabolik sindrom və xərçəng
📌 20-ci əsrin sonlarına doğru Reaven və Ruderman metabolik sindromun insulin müqaviməti, piylənmə, hipertoniya və xolesterol pozğunluğu (dislipidemiya) amillərinin kəsişməsindən ibarət olduğunu ortaya qoydu.✔️ Piylənmə profilaktika yolu ilə idarə olunmağa çalışılır, lakin bu, təkcə ətraf mühitin təsirləri və həyat tərzinin təsiri ilə deyil, həm də genetik ötürülmə ilə baş verə bilər‼️‼️
📌 Metabolik sindrom xəstəliyinə səbəb olan biokimyəvi, fiziki və ya hər hansı bir prosesi anlamaq üçün bir çox proses və faktorlar tədqiq edilmişdir və bu araşdırmaların işığında metabolik sindrom; ☑️Bunun qanda insulin hormonunun yüksək səviyyəsi (Hiperinsulinemiya), piy toxumasında yağın qeyri-mütənasib yığılması, piylənmə və hipertoniya ilə əlaqəli olduğu aşkar edilmişdir.
✅ İnsulin hormonu qan şəkərinin səviyyəsini azaltmaq üçün qaraciyər vasitəsilə bədənə qlükoza salınmasının qarşısını almaqda rol oynayır. ✅Piylənmə; Metabolik sindrom üçün vacib amildir. ‼️Tədqiqatlar nəticəsində insulin müqaviməti ilə sərbəst yağ turşularının sayı arasında xətti əlaqə olduğu anlaşıldı. Qanda insulin hormonunun səviyyəsi yüksək olduqda (Hiperinsulinemiya), simpatik sinir sisteminin aktivliyində aşağıdakı artım və yüksək qan təzyiqi hipertoniya kimi tanınır. ‼️
📌 Genetik meyli olmayan şəxslərdə metabolik sindromun qarşısını almaq və müalicə etmək üçün ✔️stressdən mümkün qədər uzaqlaşdırılmalı, ✔️nizamlı qidalanma vərdişləri qazanılmalı, ✔️çəki lazımi səviyyədə saxlanmalı və fiziki aktiv həyat tərzi sürməlidir. ✔️Müalicə üçün dərman da istifadə olunur. Metabolik sindromun müalicəsi zamanı bütün əsas faktorlar bir-birindən asılı olmayaraq araşdırılmalıdır‼️
❕Gələk metabolik sindromun xərçənglə əlaqəsinə ❕
📌 Kolorektal xərçəng (yoğun bağırsaq) ədəbiyyatda ən çox görülən üçüncü xərçəngdir və bütün xərçəng hadisələrinin 10,2%-ni təşkil edir. Koreyada metabolik sindrom və xərçəng arasında əlaqənin olub olmadığını aydınlaşdırmaq üçün 2002-2018-ci illər arasında araşdırmalar aparılıb.
Bu araşdırmaya; 30 yaşdan aşağı və 70 yaşdan yuxarı şəxslər, qan dövranı sisteminə birbaşa təsir edən xəstəlikləri olan və əvvəllər xərçəng diaqnozu qoyulmuş şəxslər və metabolik sindrom faktorlarından hər hansı biri olmayan şəxslər daxil edilmir.‼️ Beləliklə, 6 365 409 fərd eksperimentə daxil edilib. ☑️Araşdırma nəticəsində; Kişilərdə metabolik sindromun tezliyi 6,0, kolorektal xərçəngin tezliyi isə 4,2 olduğu anlaşıldı. Qadın fərdlərində bu sıxlığın kolorektal xərçəng üçün 3,0 və metabolik sindrom üçün 4,8 olduğu müəyyən edilmişdir. ‼️ Bu məlumatların işığında, metabolik sindromun kolorektal xərçəngdə şişin yayılmasını təşviq edən bir amil olduğu və ikisi arasında müsbət bir əlaqə olduğu qənaətinə gəldi.❕ ‼️Metabolik sindromun kolorektal xərçəngin əmələ gəlməsinə və ya irəliləməsinə kömək edən mexanizm məlum olmasa da, bunun qanda insulin hormonunun yüksək səviyyəsi (Hiperinsulinemiya) və insulinə bənzər böyümə faktoru 1 ilə əlaqəli ola biləcəyi geniş yayılmışdır.
