Sarımsaq (Allium sativum), həm mətbəxdə ədviyyat olaraq, həm də təbii müalicəvi vasitə olaraq istifadə edilən bir bitkidir. Tərkibindəki aktiv maddələr, xüsusən alliin, sarımsağa çoxsaylı sağlamlıq faydaları təqdim edir. Lakin, bəzən yüksək dozada istifadəsi bəzi zərərlərə də səbəb ola bilər. Sarımsağın faydaları və zərərləri bunlardır:

Sarımsaqın Faydaları

1. Ürək-damar sağlamlığını dəstəkləyir:

   • Sarımsaq, qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edir. Hətta hipertoniya (yüksək qan təzyiqi) xəstələrinə müsbət təsir göstərir.
   • Xolesterol səviyyəsini azaldır, xüsusilə pis xolesterol (LDL) səviyyəsini aşağı salır və yaxşı xolesterol (HDL) səviyyəsini artırır.
   • Qan dövranını yaxşılaşdırır və qan laxtalanmasının qarşısını alır, bu da infarkt və insult riskini azaldır.

2. İmmunitet sistemini gücləndirir:

   • Sarımsaq, təbii antibiotik kimi işləyir və bədəni infeksiyalara qarşı qoruyur. O, virus və bakteriyaların qarşısını alaraq immunitet sistemini gücləndirir.
   • Sarımsaq, soyuqdəymə və qrip kimi xəstəliklərlə mübarizədə faydalıdır.

3. Antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir:

   • Sarımsaq, sərbəst radikallara qarşı mübarizə aparan və yaşlanma əlamətlərini yavaşladan antioksidantlar ilə zəngindir. Bu, bədənin hüceyrələrini qoruyur.

4. Antiinflamatuar təsir göstərir:

   • Sarımsaq, iltihabı azaldır və ağrıların yüngülləşməsinə kömək edir. Artrit və digər iltihablı xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.

5. Bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyir:

   • Sarımsaq, həzm sistemini yaxşılaşdırır və bağırsaq florasını nizamlayır. O, həmçinin qəbizlik və həzmsizlik problemlərinə qarşı faydalıdır.

6. Xərçəngə qarşı qoruyucu təsir göstərir:

   • Sarımsağın tərkibindəki bəzi maddələr, xərçəng hüceyrələrinin yayılmasını əngəlləyir. Xüsusilə bağırsaq, mədə və prostat xərçənginə qarşı qoruyucu təsir göstərdiyi düşünülür.

7. Dəriyə faydalıdır:

   • Sarımsaq, dəri problemlərinin, xüsusən sızanaq və iltihabların müalicəsində istifadə edilir. O, antibakterial xüsusiyyətlərə malikdir.

8. Qan şəkərini tənzimləyir:

   • Sarımsaq, qan şəkərinin səviyyəsini tənzimləyir və şəkərli diabet xəstələrinə faydalıdır. O, insulin səviyyəsini artırır.

9. Ağrı kəsici təsir göstərir:

   • Sarımsaq, əzələ ağrılarını yüngülləşdirir və baş ağrılarına qarşı təsirli ola bilər.

Sarımsaqın Zərərləri

1. Qastrik problemlərə səbəb ola bilər:

   • Sarımsaq, yüksək miqdarda istehlak edildikdə, mədə ağrısı, qaz və şişkinlik kimi həzm problemlərinə səbəb ola bilər. Həddindən artıq sarımsaq, mədə-bağırsaq traktını qıcıqlandıra bilər.

2. Qan durulducu təsir göstərir:

   • Sarımsaq qan laxtalanmasını azaldır, buna görə də qan durulducu dərmanları istifadə edən şəxslər, sarımsaqdan istifadə etmədən əvvəl həkimlə məsləhətləşməlidir. Əks təqdirdə, qanaxma riski arta bilər.

3. Hamiləlik və ana südü ilə əlaqədar ehtiyatlılıq:

   • Sarımsağın yüksək miqdarda istifadəsi hamilə qadınlar üçün təhlükəli ola bilər. Hamiləlik dövründə, xüsusilə doğuşa yaxın zamanlarda, sarımsaqdan ehtiyatla istifadə edilməlidir.

4. Alerjik reaksiyalar:

   • Bəzi insanlarda sarımsaq allergiyaya səbəb ola bilər. Bunun nəticəsində dəri döküntüsü, qaşıntı və mədə-bağırsaq narahatlıqları meydana gələ bilər.

5. Yuxu pozulmasına səbəb ola bilər:

   • Sarımsaq, yuxu keyfiyyətini azaldır və yuxusuzluğa səbəb ola bilər. Həddindən artıq sarımsaq istifadə edildikdə yuxu pozulmalarına yol açır.

6. Bəzi dərmanlarla qarşılıqlı təsir göstərə bilər:

   • Sarımsaq bəzi dərmanlarla qarşılıqlı təsirə girməklə, dərmanların təsirini azalda bilər. Bu, xüsusilə qansızdırıcı dərmanlar və bəzi antibiotiklər üçün etibarlıdır.