Tramadol, orta və şiddətli ağrıların müalicəsi üçün istifadə olunan analjezik (ağrıkəsici) bir dərmandır. O, opioid analjezikləri qrupuna daxildir, amma tamamilə klassik opioidlərə bənzəməyən bir tərkibə malikdir. Tramadol həm mərkəzi sinir sisteminə təsir edir, həm də beyin və onurğa beynindəki ağrı ilə bağlı mesajları maneə törədir.
İstifadə sahələri:
Tramadol, adətən aşağıdakı vəziyyətlərdə istifadə edilir:
- Ağrılı şərtlər: Kəskin və ya xroniki ağrılar (məsələn, travma nəticəsində yaranan ağrılar, post-cərrahi ağrılar, bel ağrısı)
- Artrit ağrıları: Oynaqların iltihabından və ya degenerativ xəstəliklərdən qaynaqlanan ağrılar (məsələn, osteoartrit)
- Kəskin baş ağrıları və ya migren ağrıları
Tramadol yalnız həkim tərəfindən təyin olunmalı bir dərmandır, çünki opioid tərkibli olması səbəbindən asılılıq və sui-istifadə riski vardır.
İstifadə qaydası:
Tramadol müxtəlif formalarla mövcuddur, o cümlədən tablet, kapsul və şüşə sirop. Həkimin təyin etdiyi doza və istifadə qaydalarına ciddi riayət etmək vacibdir.
- Doza:
- Yetkinlər üçün: Tramadol'un başlanğıc dozası adətən 50-100 mg arasında olur. Ağrıların şiddətinə görə bu dozalar tədricən artırıla bilər.
- Gündəlik maksimum doza: Ən çox 400 mg-dan artıq olmamalıdır. Bu, həm gündəlik ümumi doza, həm də hər bir doza üçün tətbiq olunur.
- Qəbul qaydası:
- Yeməklə və ya yeməksiz qəbul edilə bilər.
- Hər 4-6 saatda bir doza qəbul edilə bilər, amma dərman yalnız həkim tərəfindən təyin olunan müddətdə və dozalarda istifadə edilməlidir.
- Ağır ağrı hallarında, tramadol başlanğıcda daha yüksək dozada təyin oluna bilər, amma ardıcıl olaraq azaldılmalıdır.
- Sui-istifadə və diqqət:
- Tramadol yalnız qısa müddət üçün təyin edilməlidir, çünki uzun müddət istifadə edilərsə, fiziki asılılıq və psixoloji asılılıq yaranma riski yüksəkdir.
- Alkoqol və digər narkotiklərlə birlikdə istifadə etmək çox təhlükəli ola bilər. Bu, təzyiqin düşməsinə, nəfəsin dayanmasına və hətta ölümə səbəb ola bilər.
- Sürət və diqqət tələb edən işlərə başlayarkən, tramadolun səbəb ola biləcəyi yuxululuq və başgicəllənmə kimi yan təsirləri nəzərə alaraq ehtiyatlı olmaq vacibdir.
Yan təsirlər:
Tramadolun istifadə edilməsi zamanı bir neçə yan təsir meydana çıxa bilər, bunlardan bəziləri yüngül, bəziləri isə daha ciddi ola bilər:
-
Yüngül yan təsirlər:
- Baş ağrısı
- Yuxululuq, başgicəllənmə
- Qəbizlik
- Ürək bulanması və/və ya qusma
- Ağız quruluğu
- Təzyiqin düşməsi
-
Ciddi yan təsirlər:
- Nəfəs alma çətinliyi və ya nəfəsin dayanması
- Həddindən artıq yuxululuq və ya komaya bənzər vəziyyətlər
- Epileptik tutmalar (bu, xüsusilə yüksək dozada və ya digər dərmanlarla birləşdirildikdə risklidir)
- Ağır allergik reaksiyalar (şişlik, qızartı, nəfəs alma çətinliyi)
- Asılılıq və ya sui-istifadə riski
Qeyd:
- Ağır xəstəlikləri (qaraciyər və böyrək xəstəlikləri) olan insanlarda, tramadolun dozası azaldılmalıdır.
- Şəkərli diabeti olanlar da bu dərmanı istifadə etməzdən əvvəl həkimlə məsləhətləşməlidir, çünki tramadol bəzi hallarda qan şəkəri səviyyələrini təsir edə bilər.
Tramadolun yalnız həkim təyinatı ilə istifadə edilməsi vacibdir, çünki yanlış və ya yüksək doza, dərmanın asılılıq yaratması və digər təhlükəli təsirlərini meydana gətirə bilər.